De samenstelling van het Europees Parlement zal grondig veranderen als gevolg van de Brexit en grote verschuivingen in het electoraat van de 27 overblijvende EU-lidstaten. De liberaal-conservatieve fractie van de EVP rond Jean-Claude Juncker, de huidige voorzitter van de Europese Commissie, blijft voorlopig de sterkste beweging in het Europees Parlement. In totaal steunt nog steeds een meerderheid van ongeveer tachtig procent van de Europeanen pro-Europese partijen.
EVP levert ook volgende voorzitter van de Europese Commissie
De laatste projectie van “Europe Elects” geeft aan dat als er vandaag verkiezingen zouden plaats vinden, de liberaal-conservatieve fractie van de EVP rond Jean-Claude Juncker ondanks een groot zetelverlies toch nog de grootste fractie in het parlement blijft. Uit de laatste projectie van het internationale verkiezingsanalyseteam zou de EVP-fractie terugvallen van 217 zetels vandaag naar 179.
Indien men vasthoudt aan het systeem van de zogenaamde “Spitzenkandidaten”, zou de voorzitter van de Europese Commissie daarmee opnieuw uit de rangen van de EVP komen. De huidige voorzitter, Jean-Claude Juncker (EVP), zal echter niet meer opkomen bij de Europese verkiezingen van 2019. Mogelijke nieuwe kandidaten voor het ambt uit de EVP zijn onder meer de huidige leider van de Brexit-onderhandelingen Michel Barnier, en de vroegere Finse minister-president en huidig Europees Commissaris voor Werk Jyrki Katainen.
Sociaal-democraten en de Brexit: einde van de droom om plaats één
Ook de S&D-fractie zou volgens de projectie sterk krimpen, van 189 zetels nu naar amper nog 141 vertegenwoordigers in het Europees Parlement. Belangrijk zijn hierbij het verlies aan stemmen op het Europese continent (28 MEPs) en de verdwijning van de Britse Labour-partij uit het Europees Parlement als gevolg van de Brexit (vandaag 20 MEPs). Zonder de Brexit en daarmee ook de terugtrekking van de sterke Labour-partij van Jeremy Corbyn zou de S&D-fractie nog een kans gemaakt hebben om de EVP als grootste fractie in het Europees Parlement van de troon te stoten. Daarmee had ze ook via het systeem van de “Spitzenkandidaten” de voorzitter van de Europese Commissie kunnen leveren. De Brexit maakt echter een einde aan die droom, aangezien de EVP op dit ogenblik geen vertegenwoordiger uit Groot-Brittannië of Noord-Ierland telt, en daardoor geen rechtstreeks zetelverlies hoeft te vrezen als gevolg van de Brexit.
Valt de liberale ALDE uiteen?
De liberale ALDE-fractie van Guy Verhofstadt staat voor een onzekere toekomst. Als “La République en Marche!” van Emmanuel Macron tot de ALDE-fractie zou toetreden, zou de fractie ondanks het wegvallen van de Britse liberale Europarlementsleden (vandaag 1) haar aantal bijna verdubbelen, van 68 naar 113 leden. Maar het is lang niet zeker dat de partij van Macron ook effectief tot de ALDE-fractie zal toetreden. Volgens geruchten zou Macron pogingen ondernemen om een eigen fractie in het Europees Parlement op te richten, die de eurofederalistische vleugel van de huidige ALDE-fractie zou omvatten. Volgens de EU-politicoloog Manuel Müller zouden de liberale partijen uit Frankrijk, Spanje, Roemenië (USR, maar niet ALDE), Nederland (D’66, maar niet VVD), België, Zweden (L, maar niet C), Oostenrijk en Luxemburg tot de Macron-fractie willen toetreden. Volgens deze hypothese zou de Macron-fractie volgens Europe Elects 56 leden kunnen tellen. Die projectie houdt echter nog geen rekening met de leden van S&D, Groenen/VEA en de EVP die al laten weten hebben bereid te zijn over te stappen naar een Macron-fractie. Onder meer de Italiaanse PD, die vandaag tot de S&D-fractie behoort, zit in die groep. De gematigd anti-federalistische vleugel van ALDE zou dan achterblijven met partijen zoals de Tsjechische ANO, het Duitse FDP en de Nederlandse VVD, en terugvallen op 57 MEPs.
Brexit doet nationaal-conservatieve ECH pijn door verdwijnen van de Tories
De nationaal-conservatieve ECH bestaat in de eerste plaats uit ultra-conservatieven, christelijk-fundamentalistische partijen en anti-federalisten zoals Bernd Lucke. Deze fractie dreigt haar status als derde grootste in het parlement te verliezen. In plaats van de 73 vertegenwoordigers zoals in 2014 zou de ECH nu nog maar 42 parlementsleden naar Brussel en Straatsburg zenden. De ECH-fractie heeft vooral te lijden onder het wegvallen van de Britse conservatieven als gevolg van de Brexit.
Het valt niet uit te sluiten dat de eurosceptische conservatieven als fractie helemaal uit het Europese Parlement verdwijnen. Om als fractie in het Europees Parlement erkend te worden, zijn 25 vertegenwoordigers uit minstens zeven landen nodig. De huidige projectie voor de zetelverdeling geeft voor de ECH dan wel 42 vertegenwoordigers uit tien landen, maar voor vijf van die tien landen is de afvaardiging onzeker. De ECH-fractie loopt daarmee het risico dat het niet over vertegenwoordigers uit een voldoende groot aantal landen zal kunnen beschikken.
Populistische EVDD vecht voor voortbestaan
De populistische EVDD (58, een winst van 14 zetels tegenover de huidige zetelverdeling) en de linkse fractie GUE/NGL (61, plus 9) zijn daardoor duidelijk groter dan de ECH. Zij strijden een gevecht om de vierde plaats achter de liberalen, waarbij links haar voorsprong tegenover de EVDD verleden maand met één zetel uitgebreid heeft. Maar anders dan de GUE/NGL, die vertegenwoordigers uit dertien landen telt, beschikt de EVDD van Beatrix von Storch slechts over vertegenwoordigers uit zeven landen. Technisch is dat voldoende om een fractie te vormen, maar het is onwaarschijnlijk dat de Italiaanse Vijfsterrenbeweging ook de volgende keer tot een rechts-populistische fractie zal willen toetreden. Ideologisch gezien vaart de Vijfsterrenbeweging een meer eurovriendelijke koers dan haar lidmaatschap van de EVDD zou kunnen doen vermoeden. De mislukte poging van de Vijfsterrenbeweging om aansluiting te zoeken bij de ALDE-fractie toont dit aan. Bovendien zou volgens de projectie van “Europe Elects” voor mei Estland nog maar één zetel meer leveren aan de EVDD-fractie. Daardoor is het voortbestaan van de EVDD-fractie in haar huidige vorm na de Europese verkiezingen van 2019 onwaarschijnlijk. Nogal wat van de EVDD-vertegenwoordigers flirten nu reeds danig met de rechtse ENV-fractie van Marine Le Pen. Zowel de Duitse AfD als de Zweedse Zweden-Democraten (SD) behoren tot die categorie.
Rechtse ENV verdwijnt niet
De rechtse ENV-fractie van Marine Le Pen haalt volgens de projectie van “Europe Elects” vandaag 47 zetels tegenover 37 in het huidige parlement. Deze zetels komen in totaal uit acht landen. Daarbij wordt aangenomen dat zowel Spanje als Slovakije één vertegenwoordiger voor de ENV leveren. Maar zelfs als beide kandidaten het niet zouden halen, zou het einde van de EVDD de ENV kunnen redden. Het is immers goed mogelijk dat enkele van de vanaf 2019 fractieloze partijen zullen willen toetreden tot hun ideologisch meest verwante fractie – de ENV.
Groenen/VEA blijven een kleine fractie
De piratenpartijen, regionale separatistische partijen, de Litouwse boerenpartij LVŽS en de Groenen vormen in het Europees Parlement een fractie onder de naam “Groenen/VEA”. Deze alliantie kan met 32 zetels (een verlies van 14 zetels) uit twaalf landen verder bestaan, ondanks het verlies van zes MEPs uit Groot-Brittannië na de Brexit. De fractie zou dan bestaan uit 26 vertegenwoordigers uit negen landen van ecologische partijen, drie vertegenwoordigers van de Tsjechisch piraten, drie vertegenwoordigers van de Litouwse boerenpartij, en één vertegenwoordiger van het Catalaanse ERC.
Twaalf vertegenwoordigers (min acht) blijven in de technische NI-fractie zitten omdat ze aansluiting missen bij één van de andere fracties. In deze technische fractie zitten zowel extreem-linkse als extreem-rechtse partijen als één vertegenwoordiger van Martin Sonneborns satirische partij Die PARTEI.
In totaal twintig vertegenwoordigers kunnen hun intrede in het Europees Parlement doen, zonder dat zeker is tot welke fractie hun partij zal willen of kunnen toetreden. Concreet gaat het daarbij om vertegenwoordigers van partijen zoals Forum voor Democratie van Thierry Baudet, “Zivi Zid” en “MOST” uit Kroatië, FdI uit Italië, Kukiz’15 uit Polen, USR uit Roemenië, SME Rodina uit Slovakije en LMŠ uit Slovenië. MOST, USR en LMŠ zijn eerder centrumpartijen, terwijl FdI, Kukiz’15 en SME Rodina aan de rechterkant van het politieke spectrum zitten.
Infogram
Stemmenaantallen: liberale ALDE naar recordhoogte
Kijkt men naar de stemmenaantallen die aan de basis liggen voor de zetelverdeling in het Europees Parlement, dan wordt de liberaal-conservatieve EVP-fractie met 20,5 procent van de stemmen in Europa (ongewijzigd vergeleken met de vorige maand) slechtst de tweede grootste fractie. Merk dat het Verenigd Koninkrijk in deze berekening meegenomen werd. De sociaal-democratische S&D-fractie wint in stemmenaantallen haar eerste plaats terug. 21 procent van de Europese kiezers (+1,5) zouden op de centrum-linkse fractie van het Europees Parlement stemmen.
Commentaren opvolgen:
|
